„Dziś przypada 71. rocznica Sprawy Elbląskiej, wydarzeń, które nadal są żywe w pamięci elblążan. Wydarzeń będących dowodem bezrefleksyjnego okrucieństwa stalinowskiego reżimu” – tymi słowami Antoni Czyżyk Przewodniczący Rady Miejskiej rozpoczął przemówienie w rocznicę wydarzeń Sprawy Elbląskiej.
17 lipca, o godz. 12.00 pod tablicą pamiątkową, znajdującą się przy Skwerze Ofiar Sprawy Elbląskiej, elblążanie, przedstawiciele władz i delegacje z różnych środowisk złożyli kwiaty, wieńce i znicze, oddając hołd ofiarom wydarzeń z 1949 r.
Sprawa Elbląska rozpoczęła się w nocy z 16 na 17 lipca 1949 roku od pożaru hali nr 20 Zakładów Mechanicznych im. Świerczewskiego. Urząd Bezpieczeństwa upatrywał w pożarze aktu sabotażu i torturami wymusił od niewinnych ludzi przyznanie się do podpalenia i szpiegostwa. Aresztowano ponad 200 osób, z których trzy skazano na śmierć, a dwie kolejne zmarły w więzieniu.
Dziś mija 71 lat od tamtych wydarzeń. Do tej pory jednak, mimo odtajnienia dokumentów Urzędu Bezpieczeństwa, prawdziwe przyczyny pożaru nie są znane, a spośród ponad fałszywie oskarżonych, nie wszystkie osoby zostały zrehabilitowane.
W uroczystości udział wzięli Michał Missan Wiceprezydent Elbląga, Antoni Czyżyk Przewodniczący Rady Miejskiej w Elblągu, parlamentarzyści, przedstawiciele wojewody i marszałka, elbląscy radni, uczestnicy tamtych wydarzeń, rodziny więźniów, byli pracownicy Zamechu i mieszkańcy Elbląga.
